Wright Commander

De Wright Commander is een stads-/streekbus met een lengte van 12 meter. Het bustype werd in samenwerking met Arriva Nederland ontwikkeld door de Noord-Ierse busbouwer Wrightbus en werd gebouwd op een lichtgewicht DAF SB200-chassis. In Nederland wordt dit bustype uitsluitend door Arriva ingezet. Het is een zogeheten "low entry"-bus: het voorste gedeelte is lagevloers, achterin is een verhoging te vinden waaronder zich onder andere de motor bevindt. De 10-meterbus die gebaseerd is op dit model heet Wright Cadet. Het model is gebaseerd op de succesvolle Wright Crusader serie welke in Groot Brittannië rijdt.

Uitvoeringen

In april 2002 kwam de eerste serie, 5928 - 5939, in dienst op de stadsdienst van Leeuwarden. Het interieur van deze elf bussen wijkt sterk af van de latere series: de stoeltjes zijn plastic kuipjes met een dun stoffen kussentje, er zijn geen zitplaatsen bovenop de voorste wielkasten en rechts voorin staat slechts een enkele rij stoelen. Daarnaast hebben deze bussen naar binnen openende deuren.

In juli en augustus 2002 werd de serie 5941 - 5970 afgeleverd. In tegenstelling tot de eerste serie waren deze bussen voorzien van een streekinterieur met dikkere kussens op de stoelen en zowel links als rechts een dubbele rij zitplaatsen. De deuren waren vanaf deze serie van een naar buiten openschuivend type. De 5971 - 5981 die begin november 2002 werden afgeleverd waren bestemd voor de sneldiensten in Zuidoost-Fryslân en beschikten daarom over een "luxe" interieur met stoelen voorzien van hogere rugleuningen.

Ook de vierde en laatste serie uit 2002, de 5982 - 5999, had weer een ander soort interieur. In deze bussen, die in november en december 2002 instroomden, was een vierzit aanwezig die zich deels bovenop de voorste wielkasten bevond. Achter deze wielkasten was daartoe een verhoging aangebracht. Het grootste deel van deze drie series kwam in de concessie Zuidoost-Fryslân terecht, echter werden ook enkele van deze bussen in Groningen en Drenthe in dienst gesteld. De 5989 - 5999 kwamen in dienst in de gedurende de aflevering net gewonnen concessie Rivierenland.

De vijfde en laatste grote bestelling van Wright Commanders was de serie 6200 - 6301 die oorspronkelijk volledig voor de nieuw gewonnen concessie DAV-gebied bestemd was. Het interieur van deze bussen was gelijk aan de serie 5982 - 5999, echter hadden deze bussen een LED-filmbak in plaats van een LCD-filmbak en kleine elektrische dakluiken in plaats van grote handmatig te openen exemplaren.

(Voormalige) inzetgebieden en nummering

Inzetgebieden achtereenvolgens. Veel bussen zijn inmiddels geëxporteerd of opgelegd.

Vervoerder	Serie	Type	Bouwjaar	Status	Concessie(s)	Opmerkingen	Afbeelding
Arriva	5928 - 5939		2001	Buiten dienst	Leeuwarden, daarna GGD, DAV-gebied
	5941 - 5970		2002	Buiten dienst	Zuidoost Fryslân, daarna GGD en DAV-gebied	5957 is omgebouwd tot infobus.
	5971 - 5981		2002	Buiten dienst	Zuidoost Fryslân, daarna GGD - DAV-gebied
	5982 - 5999		2002	Buiten dienst	Zuidoost Fryslân (5982 - 5988), Rivierenland (5989 - 5999). Friese serie daarna in GGD en DAV.
	6200 - 6301		2003	Buiten dienst	DAV-gebied (6200-6301) + GGD (6290-6301). DAV serie gedeeltelijk naar Lelystad. GGD serie vanaf 2007 in Dordrecht en vanaf 2011 in Lelystad. Vanaf 9 december 2012 t/m het voorjaar van 2013 reed een groot deel tijdelijk in Friesland (stadsdienst Leeuwarden/streekdienst Noord- en Zuidwest-Friesland).
E&R opleidingen	BN-RP-23, BN-PN-35		2003	In dienst		ex-Arriva 6207, 6235
Hatro Tours	BN-RD-41, BN-RD-50, BN-TR-66, BN-TR-69		2003	In dienst		ex-Arriva 6213, 6217, 6267, 6290
MM Travel	BN-HS-77		2002	Buiten dienst	treinvervangend vervoer	ex-Arriva 5993
South West Tours	40, 41, 43 - 45		2002	Buiten dienst	Treinvervangend vervoer	ex-Arriva 5988, 5989, 5991, 5995, 5999

Van de bussen in de concessie DAV reden de 5985, 6212, 6228, 6261, 6284, 6285, 6287, 6290, 6291, 6292, 6293, 6294, 6295, 6296, 6297, 6298, 6299, 6300 en 6301 op de stadsdienst Dordrecht. In 2011 zijn die bussen vervangen door hybride Volvo 7700 bussen. Alle bussen, behalve 5985, 6300 en 6301 verhuisden in september 2011 naar de stadsdienst Lelystad. Een jaar later gingen ze uit dienst en werden vervangen door een serie Irisbus Crossway bussen. Bijna alle Commanders uit de 59xx-serie zijn in 2010 geëxporteerd naar de plaats Almada in Portugal, waar ze rijden voor Arriva's dochteronderneming TST. In juni 2012 zijn de 6201, 6202, 6205, 6209, 6216, 6219, 6221, 6222, 6224, 6225, 6230, 6233, 6240, 6242, 6243, 6246 - 6250, 6253, 6254, 6257, 6259, 6263, 6265, 6266, 6269, 6270, 6273, 6274, 6276 - 6278, 6280, 6283 en 6289 buiten dienst gesteld. Alle buiten dienst gestelde bussen reden tijdelijk in de concessie Noord- en Zuidwest-Fryslân en Schiermonnikoog. Daarna zijn die bussen geëxporteerd.

Aanpassingen

Het aangepaste interieur van een van de Wright Commanders op de stadsdienst Dordrecht

Toen in 2007 ook de stadsdienst van Dordrecht werd overgenomen door Arriva kwam ook hier de Wright Commander te rijden. Al snel bleek echter dat het interieur van deze bussen niet geschikt was voor een stadsdienst en werd besloten om een deel van deze bussen te verbouwen. Het plateau achter de voorste wielkasten werd in deze bussen versmald, waarbij de stoelen hierop die direct aan het gangpad stonden verdwenen. Ook werden alle zitplaatsen tussen dit plateau en de uitstapdeur in aan de rechterzijde van de bus verwijderd, waardoor een groot sta-balkon ontstond dat ook geschikt is om kinderwagens en dergelijke te plaatsen.

Referenties

[1] OV rond Dordt.nl - DAF SB200/Wright Commander

[2] Actuele buslijst van Nederland - 10/2008, Autobus Documentatie Vereniging